Pandemie als een kans

Afgaand op het huidige crisisbeleid merken we dat een eerder enge definitie van gezondheid gangbaar is. Dat minder aandacht naar psychische, sociale en zingevingsbeleving gaat. En dat kwetsbare mensen een beetje over het hoofd worden gezien in de strijd tegen de pandemie. Het voorkomen van contact primeert boven alles. Laat de pandemie daarom een aanzet zijn om onze maatschappelijke verantwoordelijkheid te herbekijken.

Voor oudere bewoners is er geen later

Als cohousingproject in de zorg heb je de opdracht om de levenskwaliteit van je bewoners te garanderen. En tijdens een pandemie nemen we beperkende maatregelen met het perspectief op weer beter leven later. “Maar voor ouderen is er geen later”, zo stelt Jan Vanwezer, directeur WZC De Wingerd. ‘Maatregelen tegen een pandemie kunnen voor oudere bewoners nooit een doel op zich zijn. Dingen nu opgeven omdat het later weer beter zal worden, klinkt voor hen zeer hol. Het komt er dan ook op aan de levenskwaliteit nú te garanderen. Aandacht en verbondenheid kunnen in het laatste deel van hun leven niet vervangen worden door algemene en strikte richtlijnen. Dat maakt het overlijden zeer eenzaam.’

Bezoek is een recht en een gedeelde verantwoordelijkheid

Bezoek weren, heeft heel grote gevolgen, zeker voor kwetsbare bewoners. Veel ouderen in zorgcentra vinden de zin van het leven juist in het contact met hun naasten. Als dat door beperkende maatregelen wegvalt, valt ook hun zingeving weg. Bezoek is en blijft een recht en het is een gedeelde verantwoordelijkheid van de organisatie, de bewoner, en het ganse netwerk om ervoor te zorgen dat dit kan.

‘De algemene perceptie over de WZC tijdens de corona-pandemie was als volgt: als je besmettingen had, dan was er zeer grote paniek en was je slecht bezig. In De Wingerd hebben we de deuren open gehouden en bezoek georganiseerd toegelaten, natuurlijk met de nodige voorzorgsmaatregelen. In sommige woningen hebben wij besmettingen gehad, in andere niet. Bij ons was de strategie niet om geen besmettingen te hebben, wel om een grote uitbraak te vermijden, juist omwille van de menselijkheid’, aldus Jan Vanwezer, directeur WZC De Wingerd.

Andere tips om een veilig contact te organiseren

Bekijk samen met de bewoner en zijn belangrijke naasten op welke manier zij contact willen/ kunnen onderhouden met elkaar.
‘Contact op afstand’ (raambezoek, beeldbellen, …) is een veilig alternatief, maar niet door iedereen gewenst. Het is ook mogelijk dat de bewoner dit niet begrijpt en het eerder een negatief gevoel geeft. Het is ook mogelijk dat de familie/vriend van de bewoner dit als te moeilijk ervaart.
Zoek naar alternatieven op maat: een filmpje of foto doorsturen, een brief of kaartje schrijven, ‘gewoon’ telefoneren, een bericht via de begeleider, …
Laat dichte contacten gecontroleerd toe, indien de overheid dit toelaat. Stem af met de familie en de cliënt welke noden en behoeften zij hebben in contact met elkaar.
Registreer de contacten die de bewoner heeft, zeker als het om ‘dichte’ contacten gaat. Dit is noodzakelijk in het kader van contacttracing bij (mogelijke) besmetting.
Sommige bewoners nemen ook deel aan het verenigingsleven in huis hetgeen ook gaat over contact met anderen en dus ook drastisch kan wijzigen in tijden van een pandemie. Bekijk dan ook per persoon wat wel nog kan en welke ondersteuning hij hierbij nodig heeft.

Kans tot verbondenheid

Een gezondheidscrisis of pandemie met het bijhorend gemis aan contact dwingen de samenleving om andere vormen van (samen)leven te bekijken. De idee dat het morgen gedaan kan zijn, helpt ons elke dag het beste uit het leven en uit onze relaties te halen. Het betekent ook dat we iets voor anderen willen betekenen, dat maakt het leven belangrijk. Mensen snakken ernaar om de verbondenheid centraal te stellen tijdens een pandemie. ‘Zo kunnen we een pandemie ook als een kans zien’, besluit Jan.